MIKROPROJEKT PT. OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA FOTOGRAFIE POLSKO – SŁOWACKIEGO PODTATRZA I TATR

Instytucje znajdujące się na pograniczu polsko-słowackim: Miejski Ośrodek Kultury w Nowym Targu, Muzeum Podhalańskie im. Czesława Pajerskiego oraz Muzeum w Kieżmarku dostrzegając, że liczne zbiory fotografii obejmujące m.in. tematykę tatrzańską skrywane w archiwalnych szufladach i prywatnych albumach  nie są skutecznie upowszechniane, opracowane i chronione  podjęły się realizacji mikroprojektu pt. Ocalić od zapomnienia fotografie polsko-słowackiego Podtatrza i Tatr.  Projekt, będący  efektem wieloletnich starań realizatorów projektu na rzecz zachowania historycznego dziedzictwa, służył zatem ocaleniu od zapomnienia fotograficznych zbiorów znajdujących się w placówkach muzealnych i zbiorach prywatnych oraz pogłębieniu i upowszechnieniu wiedzy o wartościach dokumentacji fotograficznej, fotografach z XIX i XX wieku i ich oddziaływaniu na kulturę w społecznościach lokalnych po polskiej i słowackiej stronie granicy.

Dzięki realizacji projektu zgromadzono i opracowano zbiór starych fotografii z kolekcji muzealnych w Nowym Targu i Kieżmarku oraz z zasobów prywatnych. Zdjęcia zostały utrwalone poprzez zastosowanie nowoczesnych technologii (digitalizacji). Stworzono cyfrowe archiwum fotograficzne, które pozwoliło na przetrwanie zagrożonych upływem czasu zdjęć, stanowiących nieocenione źródło dokumentacji historycznej dla przyszłych pokoleń po polskiej  i słowackiej  stronie granicy. Tym samym utrwalone zostało dziedzictwo kulturowe pogranicza. Baza ta pozwoliła na utworzenie albumu internetowego, przygotowanie wystaw dzięki którym upowszechniono i udostępniono fotografie szerokiemu gronu osób zainteresowanych (we wspólnych polsko-słowackich wydarzeniach uczestniczyło ponad 1600 osób).  Informacje zawarte w leksykonie, albumie internetowym, folderze do wystawy stanowią podstawę dla dalszych opracowań przygotowywanych przez polskich i słowackich  studentów i naukowców. 

Do konkursu pt. Ocalić od zapomnienia - archiwalna fotografia z Nowego Targu do 1945 roku  zaproszono osoby posiadające archiwalne fotografie ukazujące dawny Nowy Targ, ludzi, ich codzienne życie, wydarzenia i uroczystości, zdjęcia rodzinne, itp. Konkurs trwał od  1.06.2011 r. do 2.12.2011 r.  Na konkurs wpłynęło 830 fotografii przekazanych przez 30 uczestników. Różnorodność zdjęć nadesłanych w ramach konkursu świadczy o dziedzictwie kulturowym Nowego Targu oraz stanowi cenne źródło poznania historii tego miasta. Podsumowanie konkursu nastąpiło podczas wystawy, którą zorganizowano w dniu 07.03.2012 r. w Muzeum Podhalańskim.  Protokół z konkursu znajdą Państwo tutaj.

W archiwum cyfrowym zamieszczono ok. 900  fotografii  prezentujących zarówno Nowy Targ, jak i Kieżmark z okresu od połowy XIX wieku do roku 1945. Zdjęcia  pochodzą ze zbiorów Muzeum Podhalańskiego w Nowym Targu, Muzeum w Kieżmarku oraz ze zbiorów indywidualnych uczestników konkursu pn. Ocalić od zapomnienia-archiwalna fotografia z Nowego Targu do 1945 r.  Katalog fotografii dopełniają obszerne teksty autorstwa pani Anny Majorczyk pt. Fotografowie Nowego Targu i Fotografie ze zbiorów Muzeum Podhalańskiego oraz pani Eriki Cintulovej pt. Fotografia w Kieżmarku. Album został przygotowany w polskiej, słowackiej i angielskiej wersji językowej.  Fotografie  można oglądać on-line wyszukując je  według następujących kategorii:

• Album Nowy Targ (w tym: widoki miasta i okolic, portrety mieszkańców, życie codzienne (praca, sport, kultura, rozrywka), gospodarka (przemysł, handel, rzemiosło), szkolnictwo, wydarzenia i uroczystości i (państwowe, kościelne, rodzinne).
• Album Kieżmark.

W dniu 29.02.2012 r. w nowotarskim Ratuszu  odbyło się spotkanie promujące  album internetowy www.album.nowytarg.pl opracowany w ramach mikroprojektu  pt. Ocalić od zapomnienia fotografie polsko-słowackiego Podtatrza i Tatr. Spotkanie zgromadziło 196 osób, byli wśród nich goście ze Słowacji. Od lutego 2012 r. do końca marca 2012 r. strona zanotowała 2512 odwiedzin.

Na podstawie zdigitalizowanych fotografii i albumu internetowego Muzeum Podhalańskie im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu opracowało lekcje muzealne pt. Historia Nowego Targu w archiwalnej fotografii od połowy XIX w. do roku 1945. W miesiącu lutym i marcu 2012 r. przeprowadzono 20 lekcji, w których wzięło udział 343 uczniów ze szkół średnich, gimnazjów i szkół podstawowych.

IV.    Wystawa
Z sentymentem i wzruszeniem, a może i z pasją badacza, możemy pochylić się nad przeszłością utrwaloną na fotografiach, aby odnaleźć i ocalić od zapomnienia choćby część historii i ducha minionego czasu.
/Anna Majorczyk, Fotografie ze zbiorów Muzeum Podhalańskiego im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu, źródło: folder pt. Ocalić od zapomnienia wydany przez Miejski Ośrodek Kultury w Nowym Targu, Nowy Targ, 2012, s. 31/

W dniu 14.02.2012 r. w Muzeum w Kieżmarku odbył się wernisaż wystawy prezentującej  zbiory zdjęć muzeów w Nowym Targu i Kieżmarku ze szczególnym uwzględnieniem zdjęć  nowotarskiego fotografa Edwarda Morawetza i fotografa kieżmarskiego Emila Moravetza. W wernisażu uczestniczyło  247 osób. Wystawa  dostępna była dla zwiedzających do dnia  22.03.2012 r.

W dniu 7 marca 2012 r. w nowotarskim Ratuszu odbyło się otwarcie wystawy pokonkursowej pt. Ocalić od zapomnienia-archiwalne fotografie z kolekcji nowotarżan, Muzeum w Nowym Targu i w Kieżmarku. Wystawa stanowiła pokłosie konkursu fotograficznego pn. Ocalić od zapomnienia – archiwalna fotografia z Nowego Targu do 1945 r. zorganizowanego w roku 2011 przez Miejski Ośrodek Kultury w Nowym Targu oraz Muzeum Podhalańskie im. Czesława Pajerskiego. W wernisażu uczestniczyło 209 osób. Wystawie towarzyszył polsko-słowacki folder pt. Ocalić od zapomnienia, w którym oprócz zdjęć zamieszczono teksty autorstwa pani Anny Majorczyk pt. Fotografie ze zbiorów Muzeum Podhalańskiego w Nowym Targu oraz pani Eriki Cintulovej pt. Zakłady fotograficzne w Kieżmarku.


Wystawy cieszyły się wyjątkowym zainteresowaniem. Zwiedzały je szkolne grupy oraz osoby indywidualne. W sumie wystawy w Nowym Targu i Kieżmarku zwiedziło 601 osób.

Leksykon   zawiera informacje na temat ok. 800 polskich i słowackich fotografów tatrzańskich (w tym fotografów zawodowych, amatorów i turystów) i zakładów fotograficznych, którzy fotografowali Tatry i ich okolice; Spisz, Orawę, Podhale i Liptów od początku istnienia fotografii do początku II wojny światowej. Ponadto w publikacji zamieszczono ponad 100 fotografii. Leksykon, wydany w 1000 egzemplarzy, opracowany został w polskiej i w słowackiej wersji językowej.

W dniu 30.01.2012 r. w nowotarskim Ratuszu  odbyło się spotkanie promujące  Leksykon  polskich i słowackich fotografów tatrzańskich i zakładów fotograficznych w Tatrach, na Podhalu, Orawie, Spiszu i Liptowie do roku 1939. W spotkaniu uczestniczyły 162 osoby zainteresowane historią fotografii. Po stronie słowackiej publikacja promowana była w Kieżmarku w dniu 23.03.2012 r. W spotkaniu z autorami Leksykonu: Eriką Cintulovą, Marošem Semančíkiem, Magdaléna Bekessovą, Daną Rosovą, Aleksandrem Żakowiczem i Kazimierzem Gajewskim  wzięły udział 244 osoby.

                                                                                                                  Spotkanie  w Nowym Targu

                                                                                                                   Spotkanie w Kieżmarku